I. Luật bàn thắng sân khách là gì?
Luật bàn thắng sân khách (hay Away Goals Rule) là hình thức được áp dụng trong thể thức thi đấu lượt đi lượt về. Theo đó, đây là cách xác định đội thắng cuộc trong trường hợp hai đội bóng có cùng số điểm sau hai trận đấu ở vòng loại trực tiếp của các giải đấu. Bởi vậy mà luật bàn thắng sân khách thường được áp dụng tại những giải đấu cấp câu lạc bộ như Ngoại hạng Anh, Europa League…
Theo luật bàn thắng sân khách, nếu hai đội có cùng tổng số bàn thắng sau trận lượt đi và lượt về thì đội có nhiều bàn thắng trên sân khách hơn sẽ giành được chiến thắng. Điều này có ý nghĩa là bàn thắng trên sân khách sẽ có điểm lớn hơn so với bàn thắng trên sân nhà. Nếu số lượng bàn thắng trên sân khách của hai đội cũng bằng nhau, trận đấu sẽ tiếp tục vào hiệp phụ hoặc loạt sút luân lưu để xác định đội thắng cuộc.
Luật bàn thắng sân khách được áp dụng lần đầu tiên tại cúp vô địch châu Âu mùa giải 1965-1966.
Để giúp người hâm mộ hiểu rõ hơn về luật bàn thắng sân khách là gì, trực tiếp bóng đá tối nay sẽ đưa ra ví dụ cụ thể như sau: Trong trường hợp lượt đi kết thúc với tỉ số 2-1 cho đội chủ nhà và lượt về kết thúc với tỉ số 1-0 cho đội khách, tổng số bàn thắng của mỗi đội là 2.
Tuy nhiên, đội khách đã ghi được 1 bàn trên sân khách trong lượt đi, trong khi đội chủ nhà không ghi được bàn thắng nào trên sân khách. Do đó, đội khách có tổng số bàn thắng ghi được trên sân khách là 1, và theo luật bàn thắng sân khách, đội khách sẽ được coi là thắng cuộc.
II. Cách tính luật bàn thắng sân khách
1. Thể thức thi đấu
2. Đối với hiệp phụ
Trường hợp cả hai đội cùng có tỷ số hòa và cùng thua trên sân nhà. Hoặc sau lượt đi lượt về, cả hai đội đều không ghi được bàn thắng nào. Hai đội sẽ cùng bước vào hiệp phụ.
Nếu sau 30 phút thi đấu hiệp phụ, hai đội vẫn không ghi được bàn thắng nào thì sẽ tiến vào loạt sút luân lưu để ấn định kết quả cuối cùng. Trong trường hợp có bàn thắng tại hiệp phụ, lúc này trọng tài sẽ xem xét đội nào ghi được nhiều bàn thắng sân khách hơn sẽ được quyền đi tiếp. Như vậy, luật bàn thắng sân khách có thể kéo dài đến 2 hiệp phụ, chứ không phải chỉ tính trong 90 phút thi đấu chính thức.
Tuy nhiên, hiệp phụ thường chỉ áp dụng ở lượt về nên sẽ không công bằng cho đội chủ nhà trong lượt đấu này. Thế nhưng, thực tế đội khách tiếp tục được tận dụng luật bàn thắng sân khách trong 30 phút thi đấu của hiệp phụ. Còn đội chủ nhà có thể tận dụng lợi thế thi đấu trên sân nhà và luật bàn thắng sân khách được cho là công bằng.
III. Tại sao cần áp dụng luật bàn thắng sân khách?
1. Phạm vi áp dụng luật bàn thắng sân khách là gì?
- Cúp các câu lạc bộ như UEFA Champions League, Europa League, Copa Libertadores và AFC Champions League.
- Vòng loại World Cup và Euro: Trong giai đoạn vòng loại trực tiếp của World Cup và Euro, luật bàn thắng sân khách thường được áp dụng để xác định đội thắng cuộc.
- Các giải đấu quốc gia: Một số giải đấu quốc gia cũng áp dụng luật này trong các vòng loại trực tiếp để xác định đội đi tiếp hoặc xác định vô địch.
2. Lý do nên áp dụng luật bàn thắng sân khách
- Luật bàn thắng sân khách khuyến khích đội chơi tấn công và ghi bàn khi thi đấu trên sân khách. Điều này tạo ra những trận đấu kịch tính, với các đội thi đấu quyết tâm để ghi bàn trên sân đối phương.
- Với luật bàn thắng sân khách, các huấn luyện viên và đội hình phải cân nhắc chiến thuật, bởi việc ghi được bàn thắng trên sân khách rất quan trọng. Điều này tạo ra những quyết định chiến lược và lựa chọn đội hình thông minh từ hai đội.
- Luật bàn thắng sân khách giúp tăng tính công bằng và xác định đội chiến thắng trong trường hợp hai đội có cùng tổng số bàn thắng sau hai trận đấu. Nó tạo ra một tiêu chí rõ ràng để quyết định đội thắng cuộc, tránh những kết quả hoà không rõ ràng.
- Áp dụng luật bàn thắng sân khách giúp giảm khả năng thi đấu hiệp phụ và sút luân lưu, nhằm tránh tình huống các trận đấu kéo dài quá lâu và mỏi mệt cho các cầu thủ. Điều này làm giảm áp lực và mang lại sự hấp dẫn cho trận đấu chính.
3. Một số bất cập trong luật bàn thắng sân khách
- Sau 90 phút thi đấu chính thức mà không có đội nào thắng, thì sẽ bước vào 30 phút đá hiệp phụ, và nếu tỷ số vẫn hòa thì hai đội cùng tiến đến loạt sút luân lưu. Điều này khiến cho mọi người cảm thấy, đội khách là đội có được lợi thế hơn ở lượt về này.
- Lịch thi đấu có thể ảnh hưởng đáng kể đến kết quả khi áp dụng luật bàn thắng sân khách. Nếu một đội thi đấu lượt về trên sân nhà trước, điều này có nghĩa là đối thủ sẽ có lợi thế hơn. Điều này có thể tạo ra sự bất công và không đồng đẳng giữa các đội.
- Bên cạnh đó, một số người cho rằng luật bàn thắng sân khách có thể giới hạn tinh thần tấn công của đội chơi lượt đi. Nếu một đội chơi lượt đi chiến thắng với tỉ số lớn, đội chơi lượt về có thể chọn cách chơi an toàn hơn, để tránh bị ghi bàn và bảo vệ tỷ số đã có.